Kinh Vô Ngã Tướng - Bài Pháp Thứ Nhì
-564x676.jpg)
Anattalakkhana Sutta
"Bạch Hóa Đức Thế Tôn", năm vị trả lời.
Rồi Đức Phật truyền dạy như sau:
"Hỡi các Tỳ Khưu, sắc (rupa) là vô ngã (anatta, không có một linh hồn trường cửu). Hỡi các Tỳ Khưu, nếu trong đó có linh hồn [13], thì sắc này không phải chịu đau khổ. 'Sắc này phải như thế này hay sắc này phải không như thế kia' trường hợp tương tự có thể xảy ra. Nhưng vì sắc này không có linh hồn nên còn phải chịu khổ đau và không thể có trường hợp (ra lệnh): 'Phải như thế này hay phải không như thế kia'.
"Cùng một thế ấy, thọ (vedana), tưởng (sanna), hành (samkhara) và thức (vinnana) [14] đều vô ngã.
"Vậy, chư Tỳ Khưu nghĩ thế nào, sắc này thường còn hay vô thường?
- Bạch Đức Thế Tôn, là vô thường (anicca).
- Cái gì vô thường là khổ đau hay hạnh phúc?
- Bạch Đức Thế Tôn, là khổ (dukkha).
- Vậy, có hợp lý chăng nếu nghĩ đến cái gì vô thường, khổ và tạm bợ với ý tưởng: 'Cái này của tôi, đây là tôi, đây là tự ngã của tôi?' [15]
- Bạch Đức Thế Tôn, chắc chắn là không hợp lý.
- Cùng thế ấy, này hỡi các Tỳ Khưu, thọ, tưởng, hành, thức đều là vô thường và khổ. Vậy có hợp lý chăng nếu nghĩ đến những gì vô thường, khổ và tạm bợ với ý tưởng: 'Cái này của tôi, đây là tôi, đây là tự ngã của tôi?'
- Bạch Đức Thế Tôn, chắc chắn là không hợp lý.
- Như vậy, này hỡi các Tỳ Khưu, tất cả các sắc, dầu ở quá khứ, hiện tại hay tương lai, ở bên trong hay ở ngoại cảnh, thô kịch hay vi tế, thấp hèn hay cao thượng, xa hay gần, phải được nhận thức với tri kiến chân chánh theo thực tướng của nó: 'Cái này không phải của tôi (n'etam mama). Đây không phải là tôi (n'eso h'amasmi), cái này không phải là tự ngã của tôi (na me so atta)'.
Tất cả thọ, tưởng, hành, thức, dầu ở quá khứ, hiện tại hay vị lai, ở bên trong hay ở ngoại cảnh, thô kịch hay vi tế, thấp hèn hay cao thượng, xa hay gần, đều phải được nhận thức với tri kiến chân chánh theo thực tướng của nó: 'Cái này không phải của tôi, đây không phải là tôi, cái này không phải tự ngã của tôi'.
"Bậc Thánh đệ tử thông suốt pháp học thấy vậy thì nhàm chán sắc, thọ, tưởng, hành, thức - dứt bỏ, không luyến ái những gì không đáng được ưa thích và do sự dứt bỏ ấy, giải thoát. Rồi tri kiến trở nên sáng tỏ: 'Ta đã giải thoát'. Vị ấy thấu hiểu rằng dòng sanh tử đã chấm dứt, đời sống phạm hạnh đã được thành tựu, những điều cần phải làm đã được hoàn tất viên mãn, không còn trở lại trạng thái này nữa.
"Đức Thế Tôn giảng giải như vậy, và các vị Tỳ Khưu lấy làm hoan hỷ, tán dương lời dạy của Ngài".
Khi Đức Phật thuyết xong thời Pháp, tâm của năm vị Tỳ Khưu đều trở nên hoàn toàn trong sạch, không còn chút ô nhiễm. [16]
Chú Thích:
[12] Mahavagga tr.13, Samyutta Nikaya, Tạp A-Hàm, phần iii, tr. 66
[13] Một thực thể thường còn, không biến đổi tạo nên do một vị Thần Linh hay phát xuất từ một đại hồn (Paramatma, tinh hoa của Thần Linh).
[14] Cái được gọi là chúng sanh gồm năm uẩn. Ngoài năm uẩn ấy không có chúng sanh. Nếu bỏ năm uẩn ra, sẽ không còn gì tồn tại. Không có linh hồn hay bản ngã trong một uẩn riêng lẻ, không có linh hồn trong năm uẩn hợp lại, mà linh hồn cũng không có ngoài năm uẩn ấy. Đức Phật giảng giải giống như đoạn trên khi đề cập đến thọ, tưởng, hành, thức và cho thấy rằng không có một linh hồn hay bản ngã trong uẩn nào. Ở đây bản dịch thâu gọn lại.
[15] Vì bị ái dục (tanha) che lấp, ta suy tưởng sai lầm: "đây là của tôi". Bị ngã mạn (mana), che lấp ta suy tưởng: "đây là tôi". Bị tà kiến (miccha ditthi) che lấp, ta suy tưởng: "đây là tự ngã của tôi". Đó là ba quan niệm sai lầm (mannana).
[16] Đó là: tất cả năm vị đều đắc Quả A-La-Hán
MỤC LỤC
CHIẾN ĐẤU ĐỂ ĐẠT THÀNH ĐẠO QUẢ
CUNG THỈNH ĐỨC PHẬT TRUYỀN BÁ GIÁO PHÁP
BÀI PHÁP ĐẦU TIÊN: KINH CHUYỂN PHÁP LUÂN
BÀI PHÁP THỨ NHÌ: KINH VÔ NGÃ TƯỚNG